کاخ سفید
۱۵ ژوئیه ۲۰۲۲
جوزف آر. بایدن، رئیس جمهوری ایالات متحده، طی روزهای ۱۵ و ۱۶ ژوئیه ۲۰۲۲ به دعوت شاه سلمان بن عبدالعزیز آل سعود، خادم حرمین شریفین، به پادشاهی عربستان سعودی سفر کرد. پس از دیدار با شاه سلمان، رئیس جمهوری بایدن و ولیعهد محمد بن سلمان دیداری رسمی را با حضور مقامات ارشد دو طرف برگزار کردند. دو طرف جزئیات بسیاری از اولویتهای مشترک را که به مشارکت پادشاهی عربستان سعودی و ایالات متحده کمک میکند، بررسی کردند.
دو طرف در پایان این دیدار با صدور این بیانیه چارچوب شراکت راهبردی میان پادشاهی عربستان سعودی و ایالات متحده آمریکا در دهههای آینده با هدف پیشبرد منافع متقابل و پیشبرد چشماندازی مشترک برای خاورمیانهای صلحآمیزتر، ایمنتر، مرفهتر، و باثباتتر را اعلام کردند.
همکاری راهبردی
دو طرف روابط و شراکت تاریخی میان پادشاهی عربستان سعودی و ایالات متحده آمریکا را که نزدیک به هشت دهه پیش با دیدار شاه عبدالعزیز آل سعود و رئیس جمهوری فرانکلین دی. روزولت در کشتی «یواساس کوئینسی» برقرار شد، بررسی کردند. آنها بر اهمیت تداوم تقویت مشارکت راهبردی خود برای خدمت به منافع دولتها و مردمان دو کشور پادشاهی عربستان سعودی و ایالات متحده تاکید کردند. دو طرف همچنین نقش محوری این مشارکت تاریخی در ارتقاء ثبات و رفاه منطقهای را مورد تاکید قرار دادند. آنها با تاکید بر این که شراکت آمریکا و عربستان سعودی طی چندین دهه سنگ بنای امنیت منطقهای بوده است، تصریح کردند که چشمانداز هر دو کشور شامل منطقهای ایمنتر، باثباتتر، مرفهتر، و متصلتر به جهان است.
دو طرف بر اهمیت حل و فصل اختلافات بینالمللی از طریق راههای صلحآمیز و دیپلماتیک و کاهش بحرانهای بشردوستانه از طریق پشتیبانی اقتصادی و مالی از کشورهای منطقه تاکید کردند. آنها همچنین بر اهمیت اصول حاکمیت و تمامیت ارضی تاکید کردند. آنها بر ضرورت پشتیبانی از آن دسته از دولتهای منطقه که با تهدیدهای تروریستها یا گروههای نیابتی مورد حمایت قدرتهای خارجی روبهرو هستند، تاکید کردند.
دو طرف روابط تاریخی میان مردمان پادشاهی عربستان سعودی و ایالات متحده را یادآور شدند. آنها در همین راستا از تمدید اعتبار روادید بازرگانی و گردشگری به ۱۰ سال با هدف تسهیل روابط نزدیکتر مردم با مردم و همکاری اقتصادی استقبال کردند.
دو طرف در ادامه به بررسی همکاریها و دستاوردها در زمینههای زیر پرداختند:
امنیت انرژی و همکاری اقلیمی
دو طرف ضمن تصریح اهمیت همکاریهای راهبردی اقتصادی و سرمایهگذاری، به ویژه با توجه به بحران کنونی اوکراین و پیامدهای آن، بر تعهد خود نسبت به ثبات بازار جهانی انرژی تاکید کردند. ایالات متحده از تعهد عربستان سعودی برای پشتیبانی از بازارهای جهانی نفت به منظور ایجاد تعادل با هدف رشد اقتصادی پایدار استقبال کرد. هر دو طرف تصمیم گرفتند که به طور منظم درباره بازارهای انرژی جهانی در کوتاه مدت و بلندمدت رایزنی کنند و همچنین به عنوان شرکای راهبردی در طرحهای گذار اقلیمی و انرژی با هم همکاری داشته باشند و به نقش پیشگام عربستان سعودی در آینده انرژی اذعان کنند.
طرف آمریکایی ابتکار سبز عربستان سعودی و ابتکار سبز خاورمیانه را مورد تقدیر قرار داد و از مشارکت عربستان سعودی در همایش اخیر اقتصادهای بزرگ در مورد انرژی و اقلیم، پیوستن به تعهد جهانی متان، جایگاه آن کشور به عنوان یکی از اعضای بنیانگذار مجمع تولیدکنندگان خالص صفر، و اعلام آن کشور پادشاهی مبنی بر تامین پنجاه درصد از برق تولیدی خود از طریق انرژیهای تجدیدپذیر تا سال ۲۰۳۰ استقبال کرد.
دو طرف از نهایی شدن یک «چارچوب مشارکت به منظور پیشبرد انرژی پاک»، با سرمایهگذاری عمده در زمینه گذار به انرژی پاک و رسیدگی به تغییرات اقلیمی، با تمرکز ویژه بر انرژیهای تجدیدپذیر، هیدروژن پاک، ظرفیتسازی انسانی در زمینه انرژی هستهای، و همکاری در جنبههای نظارتی هستهای، استفاده از جذب و جداسازی کربن، توسعه مواد پایدار، و سایر طرحها تحت چارچوب اقتصاد کربنی چرخشی، که عربستان سعودی قصد دارد در آن عرصه یک رهبر جهانی باشد، استقبال کردند.
مشارکت برای زیرساخت و سرمایه گذاری جهانی (پیجیآیآی)
دو طرف تاکید کردند که گذار انرژی و امنیت ملی هر دو کشور نیازمند وجود زنجیرههای تامین پایدار و متنوع است و در این راستا، ایالات متحده از پشتیبانی عربستان سعودی از مشارکت برای زیرساختها و سرمایهگذاری جهانی، که رئیس جمهوری بایدن در اجلاس سران جی۷ در ۲۶ ژوئن ۲۰۲۲ از آن خبر داد، استقبال کرد. ایالات متحده و عربستان سعودی قصد دارند از طریق این مشارکت تاریخی، در پروژههایی که از اتصال دیجیتال، پایداری زنجیره تامین، و امنیت آب و هوا و انرژی، با تمرکز بر کشورهای کمدرآمد و متوسط درآمد پشتیبانی میکنند، سرمایهگذاری راهبردی انجام دهند.
امنیت و دفاع
رئیسجمهوری بایدن قویاً بر تعهد مستمر ایالات متحده نسبت به پشتیبانی از امنیت و دفاع سرزمینی عربستان سعودی و تسهیل توانایی آن کشور پادشاهی برای کسب قابلیتهای لازم با هدف دفاع از کشور و مردم خود در برابر تهدیدهای خارجی تاکید کرد.
دو طرف بر لزوم جلوگیری از مداخله ایران در امور داخلی دیگر کشورها، پشتیبانی ایران از تروریسم از طریق گروههای نیابتی مسلح خود، و تلاشش برای بیثبات کردن امنیت و ثبات منطقه تأکید کردند. پادشاهی عربستان سعودی و ایالات متحده اهمیت جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هستهای را مورد تاکید قرار دادند.
هر دو طرف بر اهمیت حفظ جریان آزاد تجارت از طریق آبراههای راهبردی بینالمللی مانند بابالمندب و تنگه هرمز تاکید کردند. آنها از گروه ضربت ترکیبی ۱۵۳ که به تازگی با تمرکز بر گذرگاه بابالمندب در دریای سرخ و جلوگیری بیشتر از قاچاق غیرقانونی به یمن پایهگذاری شده است، استقبال کردند. آنها همچنین از پذیرش مسئولیت فرماندهی گروه ضربت ترکیبی ۱۵۰ توسط عربستان سعودی استقبال کردند. این گروه ضربت اهداف مشترک امنیتی دریایی در دریای عمان و شمال دریای عرب را تقویت میکند.
همکاری میان نیروهای دریایی پادشاهی سعودی و نیروی ضربت ترکیبی ۱۵۳ در مرکز هماهنگی شبکهای منطقهای که از مقر فرماندهی ناوگان پنجم ایالات متحده در بحرین هدایت میشود، به منظور بهبود و تسهیل مبادله اطلاعات در حوزه دریایی، تقویت خواهد شد. ایالات متحده همچنین بر همکاری فزاینده میان نیروهای دریایی پادشاهی عربستان سعودی و گروه ضربت ۵۹ ناوگان پنجم ایالات متحده، که هدایت یک ناوگان رو به گسترش متشکل از شناورهای سطحی بسیار پیشرفته و یکپارچه بیسرنشین را با استفاده از هوش مصنوعی به منظور بهبود امنیت دریایی و آگاهی یافتن از حوزه فعالیت در پشتیبانی از امنیت منطقهای بر عهده دارد، تاکید کرد.
همکاری ۵جی/۶جی اوپن-رن
دو طرف از یک یادداشت همکاری جدید استقبال کردند. این یادداشت همکاری شرکتهای فناوری ایالات متحده و عربستان سعودی را در پیشرفت و استقرار فناوری ۵جی با استفاده از شبکههای رادیویی دسترسی باز، توسعه ۶جی از طریق فناوریهای مشابه، مشارکتهای پیشرفته در زمینه زیرساختهای ابری و فناوریهای مرتبط به یکدیگر متصل میکند. مشارکتهایی که تحت این تفاهمنامه ایجاد شده است، رهبری عربستان سعودی را به عنوان یک قطب منطقهای برای استقرار ۵جی و توسعه آینده ۶جی مورد تأیید قرار می دهد.
امنیت سایبری
دو طرف بر همکاری متقابلشان در عرصه امنیت سایبری و اهمیت آن برای حفظ منافع حیاتی و امنیت ملی دو کشور تاکید کردند. ایالات متحده و عربستان سعودی ضمن استقبال از امضای تفاهمنامههای اخیر در رابطه با همکاری امنیت سایبری، تصمیم گرفتند به تقویت اشتراکگذاری اطلاعات در زمان وقوع، ایجاد توانمندیهای انسانی و فنی، و توسعه صنعت امنیت سایبری ادامه دهند.
اکتشافات فضایی
دو طرف همچنین از افزایش همکاری متقابل در همه زمینههای اکتشافات فضایی، از جمله پروازهای فضایی حامل انسان، پایش زمین، توسعه بازرگانی و نظارتی، و رفتار مسئولانه در فضا استقبال کردند. رئیسجمهوری بایدن از اقدام پادشاهی عربستان سعودی در امضا کردن توافقنامه آرتمیس استقبال کرد و آن کشور پادشاهی را به دلیل تاکید بر تعهدش نسبت به اکتشاف و استفاده مسئولانه، صلحآمیز، و پایدار از فضا ستود.
توسعه جزیره تیران
رئیسجمهوری بایدن از تمهیدات اتخاذ شده توسط عربستان سعودی برای بیرون رفتن نیروها و ناظران چندملیتی از جزیره تیران، از جمله بیرون رفتن نیروهای آمریکایی که در چهارچوب مأموریت نیروها و ناظران چندملیتی در آنجا حضور داشتند، و در عیم حال حفظ و استمرار همه تعهدات و رویههای موجود در منطقه، استقبال کرد. این منطقه از دریای سرخ اکنون برای اهداف گردشگری و اقتصادی توسعه مییابد و این امر به ایجاد منطقهای ایمنتر، صلحآمیزتر، و مرفهتر کمک خواهد کرد.
گسترش سفرهای هوایی
در چارچوب تمایل پادشاهی عربستان سعودی برای به انجام رساندن تعهداتش تحت کنوانسیون شیکاگو مربوط به سال ۱۹۴۴، که بر تبعیض قائل نشدن میان پروازهای غیرنظامی مورد استفاده در ناوبری هوایی بینالمللی تاکید میکند، اداره کل هواپیمایی غیرنظامی عربستان سعودی (جیایسیای) تصمیم خود را برای گشودن حریم هوایی آن کشور پادشاهی به روی همه شرکتهای هواپیمایی که الزامات آن اداره کل را جهت پرواز بر فراز حریم هوایی پادشاهی سعودی برآورده کنند، خبر داد. ایالات متحده از این اعلان، که ضمن تقویت اتصال هوایی جهانی، به تثبیت موقعیت آن کشور پادشاهی به عنوان یک قطب جهانی متصلکننده آفریقا، آسیا، و اروپا یاری میرساند، استقبال کرد.
چشمانداز ۲۰۳۰
ایالات متحده از چشمانداز ۲۰۳۰ پادشاهی عربستان سعودی، که طرح اولیه آن کشور برای اجرای اصلاحات اقتصادی و اجتماعی متحولکننده محسوب میشود، و نیز تلاشهای عربستان سعودی برای افزایش مشارکت اقتصادی زنان و ارتقای گفتوگوی میان ادیان استقبال کرد. عربستان سعودی از سرمایهگذاری بیشتر بخش خصوصی ایالات متحده در آن کشور پادشاهی و نیز افزایش سرمایهگذاری عربستان در بخش خصوصی آمریکا با هدف خدمت به منافع هر دو کشور استقبال کرد.
طرف آمریکایی پیشنهاد عربستان سعودی را در زمینه میزبانی نمایشگاه (اکسپو) جهانی در سال ۲۰۳۰ و رویدادهای دیگری که در طول آن سال مهم برگزار میشود و نقطه اوج برنامه اصلاحات «چشمانداز ۲۰۳۰» عربستان سعودی است، مورد استقبال قرار داد. طرف سعودی با اشاره به اهمیت منطقهای که در آن جام جهانی اواخر سال جاری به میزبانی قطر برگزار خواهد شد، از میزبانی ایالات متحده در جام جهانی ۲۰۲۶ استقبال کرد.
همکاریهای منطقهای
دو طرف سپس موضوعات خاص منطقهای و جهانی را مورد بررسی قرار دادند که از آن جمله میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
یمن
هر دو طرف بر پشتیبانی نیرومند خود از آتشبس تحت میانجیگری سازمان ملل متحد در یمن و نیز اهمیت تمدید آتشبس و حرکت رو به جلو برای تبدیل آتشبس به یک توافق صلح پایدار تاکید کردند. رئیسجمهوری بایدن از نقش ملک سلمان و محمد بن سلمان، پادشاه و ولیعهد عربستان سعودی، در دستیابی به آتشبس و تمدید آن قدردانی کرد. دو طرف ضمن تأکید بر هدف دیرینه خود مبنی بر پایان دادن به جنگ در یمن، از جامعه جهانی خواستند ضمن اتخاذ یک موضع واحد، از حوثیها بخواهد که تحت نظارت سازمان ملل متحد و مطابق سه مرجع، از جمله قطعنامه ۲۲۱۶ شورای امنیت سازمان ملل متحد (سال ۲۰۱۵)، به مذاکرات صلح بازگردند. فقط یک توافق سیاسی میان احزاب یمنی میتواند این مناقشه را به طور پایدار حلوفصل کند و روند بحران وخیم انسانی کنونی را تغییر دهد.
دو طرف همچنین ضمن تاکید بر پشتیبانی خود از شورای رهبری ریاستجمهوری یمن، از تعهد آن شورا به آتشبس و گامهایی که باعث بهبود زندگی یمنیها در سراسر آن کشور شده است، از جمله تسهیل واردات سوخت و از سرگیری پروازها از صنعا، سپاسگزاری کردند.
آنها همچنین بر ضرورت برطرف کردن همه موانع موجود بر سر راه جریان آزاد کالاهای ضروری و ارسال کمکها به داخل یمن و نیز بر اهمیت گشایش راههای اصلی به تعز توسط حوثیها تاکید کردند. تعز سومین شهر بزرگ یمن است که از سال ۲۰۱۵ تحت محاصره کامل قرار دارد.
عربستان سعودی و ایالات متحده همه عوامل منطقهای را تشویق کردند از این آتشبس، که به طولانیترین دوره صلح در یمن طی شش سال گذشته منجر شده است، پشتیبانی کنند. عربستان سعودی از پشتیبانی ایالات متحده از این آتشبس و مشارکت آن در تلاشها برای پیشبرد روند سیاسی در یمن استقبال کرد.
عراق
رئیسجمهوری بایدن از نقش پیشگامانه پادشاهی عربستان سعودی در تقویت روابط با جمهوری عراق و توافقهای تاریخی که در حاشیه اجلاس امنیت و توسعه جده در روز ۱۶ ژوئیه ۲۰۲۲ به منظور اتصال شبکههای برق عربستان سعودی و کشورهای شورای همکاری خلیج فارس به شبکه برق عراق، با هدف ارائه منابع تازه و متنوع برق به عراق و عراقیها امضا میشود، استقبال کرد.
مسائل اسرائیلی-فلسطینی
دو طرف در رابطه با مسائل اسرائیلی-فلسطینی، بر تعهد پایدار خود به یک راهحل دو کشوری – که بر اساس آن یک کشور فلسطینی مستقل و همجوار در صلح و امنیت در کنار اسرائیل زندگی خواهد کرد – به عنوان تنها راه حل مناقشه اسرائیلی-فلسطینی مطابق با پارامترهای شناختهشده بینالمللی و ابتکار صلح عربی تاکید کردند. این رهبران بر عزم خود به منظور حفظ هماهنگی نزدیک در زمینه تلاشها برای تشویق طرفها به نشان دادن تعهد خود به یک راهحل دو کشوری – از طریق سیاستها و اقداماتشان – اشاره کردند. ایالات متحده و عربستان سعودی از همه تلاشهایی که به دستیابی به صلحی عادلانه و فراگیر در منطقه کمک کند، استقبال کردند.
سوریه
دو طرف ضمن تاکید مجدد بر تعهدشان نسبت به حفظ وحدت، ثبات، و تمامیت ارضی سوریه، حمایت خود را از تلاشهای فرستاده ویژه دبیرکل سازمان ملل متحد برای دستیابی به یک راهحل سیاسی برای این مناقشه مطابق با فرمول تعیین شده در قطعنامه ۲۲۵۴ شورای امنیت سازمان ملل متحد (سال ۲۰۱۵) اعلام کردند. آنها همزمان بر لزوم جلوگیری از تجدید خشونتها، حفظ آتشبسهای برقرارشده، و اجازه دادن به ارسال بدون مانع کمکهای بشردوستانه به تمامی سوریهای نیازمند تاکید کردند.
لبنان
دو طرف بر حمایت مستمر خود از حاکمیت ملی، امنیت، و ثبات لبنان و حمایت خود از نیروهای مسلح لبنان، که از مرزهای آن کشور محافظت و در برابر تهدیدهای گروههای افراطی و تروریستی خشونتطلب مقاومت میکنند، تاکید نمودند. آنها همچنین به اهمیت تشکیل یک دولت لبنانی و اجرای اصلاحات ساختاری و جامع سیاسی و اقتصادی با هدف اطمینان یافتن از غلبه لبنان بر بحران سیاسی و اقتصادی خود و ممانعت از تبدیل شدن آن کشور به نقطه پرتابی برای تروریستها، قاچاقچیان مواد مخدر، و دیگر فعالیتهای تبهکارانهای که ثبات و امنیت منطقه را تهدید میکند، اشاره کردند.
آنها بر اهمیت کنترل داشتن دولت لبنان بر همه قلمرو آن کشور، از جمله با اشاره به اجرای مفاد قطعنامههای مربوطه به شورای امنیت سازمان ملل متحد و پیمان طائف، و نیز برخورداری آن دولت از قدرت اعمال حاکمیت کامل به نحوی که هیچ سلاحی بدون موافقت دولت لبنان یا هیچ قدرتی به جز دولت لبنان وجود نداشته باشد، تاکید کردند.
اوکراین
دو طرف ضمن تاکید بر اهمیت احترام به قوانین بینالمللی، تمامیت ارضی، و حاکمیت ملی، تصریح کردند که یک نظم مبتنی بر قانون در بطن امنیت بینالمللی جای دارد. آنها بار دیگر بر اصول مندرج در قطعنامه ایاس-۱۱/۱ مجمع عمومی سازمان ملل متحد مورخ ۲ مارس ۲۰۲۲ که به تأیید همه اعضای شورای همکاری خلیج فارس رسیده است، تأکید کردند.
رهبران بر تعهد خود برای ارائه کمکهای حیاتی به مردم اوکراین و تضمین صادرات بلامانع غلات و گندم با هدف کاهش بحرانهای غذایی جهانی، که شماری از کشورهای خاورمیانه و آفریقا را به شدت تهدید میکند، تاکید کردند.
سودان
دو طرف بر اهمیت گفتوگو میان احزاب سودانی و احیای روند سیاسی تاکید کردند. آنها ضمن قدردانی از تلاشهای هیأت سازمان ملل متحد برای پشتیبانی از بازگشت به بنیانهای یک راهحل سیاسی در سودان از نقش فعال گروه چهارگانه برای سودان ابراز رضایت کردند و برای سودان و مردم آن صلح و رفاه را آرزو کردند.
لیبی
هر دو طرف از مردم لیبی که درگیر فرآیند سیاسی با میانجیگری سازمان ملل متحد هستند تا در اسرع وقت برای انتخابات ریاستجمهوری و پارلمانی آماده شوند، اعلام حمایت کردند. آنها همچنین حمایت کامل خود را از توافق آتشبس لیبی که در تاریخ ۲۳ اکتبر ۲۰۲۰ منعقد شد و نیز از درخواست لیبی برای خروج کامل نیروهای خارجی، جنگجویان خارجی، و مزدوران بدون هرگونه تأخیر بیشتر، مطابق قطعنامه ۲۵۷۰ شورای شورای امنیت سازمان ملل متحد (سال ۲۰۲۱)، اعلام کردند.
افغانستان
دو طرف بر ضرورت پشتیبانی از امنیت افغانستان و رسیدگی به تهدید ناشی از تروریستهای مستقر در آن کشور تاکید کردند. آنها همچنین اهمیت ادامه حمایت از کمکهای بشردوستانه به افغانستان را مورد تاکید قرار دادند. آنها از رسیدگی به نیازهای مردم افغانستان و بهبود بخشیدن به حقوق آنها، از جمله حق زنان و دختران برای برخورداری از تحصیل و بالاترین استانداردهای بهداشتی و همچنین حق کار برای زنان پشتیبانی کردند.
مبارزه با تروریسم
دو طرف بر مبارزه با تروریسم و افراط گرایی خشونتآمیز تاکید کردند. آنها از تعهد مستمر خود برای مقابله با القاعده و داعش، جلوگیری از ورود جنگجویان خارجی، مبارزه با تهدیدهای خشونتآمیز افراط گرایان، و قطع جریانهای تامین مالی تروریسم خبر دادند.
دو طرف بر تلاشهای مشترک از طریق موسسه «مرکز هدف قرار دادن تامین مالی تروریسم» مستقر در پادشاهی عربستان سعودی تاکید کردند. آنها ضمن بررسی و تقدیر از موفقیت خارقالعاده «ائتلاف جهانی برای شکست داعش» که در سال ۲۰۱۴ در جده تأسیس شد، بر ضرورت تداوم فعالیت این ائتلاف و انجام تلاشهای بلندمدت و چند ساله برای بازگرداندن جنگجویان داعشی بازداشتشده و دهها هزار تن از اعضای خانوادههای داعشیها از شمال شرقی سوریه به کشورهای خودشان تاکید کردند. آنها از نشست بعدی وزیران «ائتلاف جهانی برای شکست داعش» که اوایل سال ۲۰۲۳ در عربستان سعودی برگزار خواهد شد، استقبال کردند.
نتیجهگیری
دو طرف تصمیم گرفتند پیش از برگزاری گفتوگوی راهبردی سالانه بعدی میان عربستان سعودی و ایالات متحده که اواخر امسال در این کشور پادشاهی برگزار میشود، همکاریهای دوجانبه را در همه زمینههای مورد بحث در این نشست گسترش و تقویت کنند. این بیانیه جده باید اساس کارهای آینده در زمینه تحکیم و تقویت مشارکت راهبردی میان دو کشور قرار گیرد.
برای مشاهده محتوای اصلی: https://www.whitehouse.gov/briefing-room/statements-releases/2022/07/15/the-jeddah-communique-a-joint-statement-between-the-united-states-of-america-and-the-kingdom-of-saudi-arabia/
این ترجمهها جهت رفاه خواننده ارائه شدهاند و فقط باید متن اصلی انگلیسی را معتبر دانست.