نشست مطبوعاتی وزارت امور خارجه : ۲۴ فوریه ۲۰۲۱
وزارت خارجه ایالات متحده آمریکا
دفتر سخنگو
چهارشنبه ۲۴ فوریه ۲۰۲۱
گزیده‌ها
پرسش: … بسیار خب، در رابطه با ایران. سفیر ایران در ژنو امروز در جلسه کنفرانس خلع سلاح مجددا گفت آمریکا باید گام نخست را بردارد. این مساله و کشاکش بر سر اینکه چه کسی باید گام اول را بردارد مدتی است مطرح است و ما میدانیم که برخی از مقام‌ها این مساله را در صدر مشکلات نمی‌دانند، اما برای من جای سوال است که آیا پیشنهاد یا تمایل آمریکا برای بازگشت به میز مذاکره تاریخ انقضا دارد؟ شما چه مدت صبر می‌کنید تا آنها به میز مذاکره برگردند؟ بعد از این، در مورد موضوع دیگری هم سوال دارم.
آقای پرایس: خب، حمیرا، فکر میکنم در اینجا یکی دو مساله مطرح است که حقیقت دارد. اول اینکه همان طور که اشاره کردید، ما هفته گذشته روشن ساختیم که بعد از رایزنی با متحدان و شرکا در طول چندین هفته و سپس به دنبال جلسه با سه کشور اروپایی عضو برجام، ایالات متحده پیشنهاد اتحادیه اروپا برای شرکت در گفتگو با ایران تحت نظارت گروه ۱+۵ را خواهد پذیرفت. از زمانی که این پیشنهاد روی میز قرار گرفت — و حالا تقریبا یک هفته می‌شود که این پیشنهاد مطرح است — ما روشن ساختیم که پرسش‌هایی نظیر آنچه که امروز مطرح کردید به بهترین نحو در این چهارچوب قابل رسیدگی است. موضع‌گیری از این تریبون کمکی به ما نمی‌کند. ما قطعا میدانیم که در جاهای دیگر موضع‌گیری و ژست‌گیری‌هایی انجام می‌شود. قصد و خواسته ما این است که گفتگوهای ثمربخش با نزدیکترین متحدان و شرکای ما، در این مورد یعنی گروه ۱+۵، با دیپلماسی اصولی و روشن‌بینانه انجام بگیرد. به نظر ما این پرسش‌ها در آنجا به بهترین نحو میتوانند مورد قضاوت و داوری قرار گیرند و حل و فصل شوند.
پرسش: در طول این یک هفته، آیا شما هیچ نشانه یا علائمی رسمی یا غیررسمی یا پیامی از جانب ایرانی‌ها مبنی بر تمایل آنها برای بازگشت به میز مذاکره دریافت کرده‌اید؟
آقای پرایس: من اطلاع ندارم که تغییر موضع داده باشند، اما واضح است که بهتر است این سوال از ایرانی‌ها پرسیده شود.
سوال باربارا و سپس آندره‌آ را می‌شنویم.
پرسش: در مورد “آلکسی ناوالنی” سوال دارم. همانطور که شما…
آقای پرایس: بسیار خب، اجازه بدهید…پیش از تغییر موضوع، سوال دیگری در مورد ایران نداریم؟
پرسش: من هم یک سوال در مورد ایران دارم.
آقای پرایس: خب، پس اول این سوال را بشنویم، و سپس…
پرسش: بسیار خب.
آقای پرایس: بله.
پرسش: در مورد ایران یک سوال دارم.
پرسش: سوال من درمورد ایران مربوط می‌شود به صحبتی که داشتیم راجع به پایبندی در برابر پایبندی [ به تعهدات] و راجع به اینکه چه کسی باید پیش‌قدم شود. آیا بازگرداندن معافیت‌های هستهای به عنوان راهی برای ازسرگیری گفت‌وگوها مد نظر قرار دارد؟ چون این معافیت‌‌ها همچنین کمک می‌کنند ایران به تعهدات هستهای خود عمل کند. بنابراین آیا این گزینه هم روی میز است؟
آقای پرایس: من با کمال میل حاضرم دوباره جمع‌بندی‌ام را تکرار کنم، اما فکر میکنم بهتر است وقت همه را نگیرم و فقط دوباره می‌گویم که سوالات در مورد جزئیات گزینه‌های احتمالی روی میز، همه چیزهایی هستند که ما به همراه شرکایمان تمایل داریم به بحث بگذاریم. یعنی در چهارچوب پیشنهاد ما در مورد شرکت در گفتگو با ایران به همراه گروه ۱+۵ با تکیه بر دیپلماسی اصولی و روشن‌بینانه و هم‌قدم با نزدیکترین متحدانمان.
آندره‌آ.
پرسش: این اظهارات ما را به جایی نمی‌رسانند… سوالم درمورد این است که آیا شما به عنوان یک مقام ایالات متحده اطمینان خاطر دارید که تصاویر ضبط شده توسط دوربین‌هایی که قرار است به مدت سه ماه [در تاسیسات هستهای ایران] نگه داشته شوند مخدوش، دستکاری، تحریف و یا پاک نمی‌ش‍وند؟
آقای پرایس: خب، این برمی‌گردد به توافق میان ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی. همانطور که در یکی دو روز گذشته در اینجا گفتیم، ما کاملا از تلاش‌های مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، رافائل گروسی، برای حصول اطمینان از اجرای کامل فعالیت‌های راستی‌آزمایی آژانس در ایران حمایت می‌کنیم و به آژانس اعتقاد و اعتماد کامل داریم. آقای گروسی البته فکر میکنم در روز یکشنبه یک بیانیه مطبوعاتی منتشر کردند. در رابطه با توافق آقای گروسی با ایران، ما مایلیم این موضوع را به مدیرکل آژانس واگذار کنیم، اما نگرش کلی ما این است که به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و مدیرکل آژانس اعتقاد و اعتماد کامل داریم.
پرسش: با توجه به اینکه ایران برای سه ماه به دوربین‌ها دسترسی خواهد داشت، آیا شما راهی دارید برای اینکه به مستقلاً راستی‌آزمایی کنید و اطمینان پیدا کنید که آنها [آژانس] بیش از اندازه انعطاف نشان ندهند؟
آقای پرایس: خب، نمی‌خواهم در اینجا خیلی وارد این موضوع شوم. واضح است که البته ما به توانایی آژانس ایمان و اعتماد کامل داریم. نیازی به گفتن نیست که فعالیت‌های هستهای ایران بسیار مورد توجه دولت ایالات متحده است. فکر میکنم به همین جمله بسنده کنم.
پرسش: می‌توانم در ادامه سوالی بپرسم…
آقای پرایس: در ادامه چه موضوعی؟ ببخشید؟
پرسش: در ادامه سوال حمیرا.
آقای پرایس: حتما!
پرسش: شما گفتید بهتر است به این سوالات در چهارچوب میز مذاکره پرداخته شود، اما فکر میکنم سوال حمیرا این بود که: پیشنهاد آمریکا برای آمدن به میز مذاکره تا چه زمانی پابرجا خواهد بود؟ آیا تاریخ انقضایی وجود دارد که با فرا رسیدن آن…
آقای پرایس: خب، چیزی که می‌خواهم بگویم این است که این برای ما چالشی است که فوریت دارد، و وقتی می‌گویم «چالش» به طور مشخص به بازگشت بالقوه به برجام به معنای پایبندی در برابر پایبندی اشاره نمی‌کنم. چیزی که به آن اشاره دارم این حقیقت است که ایران در طول یکی دو سال گذشته، از ماه می سال ۲۰۱۸ که آمریکا از برجام خارج شد، گام‌هایی برداشته که به موجب آنها از توافق هستهای فاصله گرفته؛ توافقی که تا زمانی که پا برجا بود به صورت دائم و قابل راستی‌آزمایی مانع توانایی ایران برای دستیابی به سلاح هستهای می‌شد. فکر میکنم دیروز این را گفتم. اما این نظر شخصی من نیست؛ این نظر جامعه اطلاعاتی آمریکا، وزارت خارجه، بازرسان تسلیحاتی بین‌المللی، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و نزدیکترین متحدان و شرکای ما است.
حالا با فاصله گرفتن ایران از بسیاری از این محدودیت‌های کلیدی، برنامه هستهای این کشور از برخی جهات پیشرفته‌تر شده. یکی از جنبه‌هایی که ما از دریچه آن به این قضیه نگاه می‌کنیم، به اصطلاح «زمان گریز» است؛ یعنی مدت زمانی که طول می‌کشد تا ایران به مواد هستهای مورد نیاز برای ساخت سلاح اتمی دست پیدا کند، اگر که ایران تصمیم بگیرد چنین کاری کند. زمانی که برجام پابرجا بود، «زمان گریز» برابر با ۱۲ ماه بود. این بازه نسبت به زمان آغاز مذاکرات توسط دولت اوباما و بایدن به طور چشمگیری افزایش پیدا کرده بود. در یک مقطع، مطابق اندازه‌گیری‌ها «زمان گریز» تنها به چند ماه کاهش پیدا کرده بود.
در حال حاضر بر اساس برخی از گزارش‌های منتشرشده، ما دوباره به همان بازه زمانی کوتاه چند ماهه بازگشته‌ایم. هدف ما این است که اطمینان حاصل کنیم دوباره محدودیت‌های دائم و قابل راستی‌آزمایی بر برنامه هستهای ایران اعمال شود و اطمینان حاصل کنیم ایران نتواند به سلاح هستهای دست پیدا کند. صبر ما نامحدود نیست، اما باور داریم که — و آقای رئیس‌جمهور از همان زمانی که برای پیروزی در انتخابات مبارزه می‌کردند هم به روشنی گفته‌اند — ایالات متحده و آقای بایدن احساس می‌کنند دیپلماسی مؤثرترین راه برای اطمینان از عدم دستیابی ایران به سلاح هستهای است.
این چیزی است که ما الان مشغول آن هستیم. تا به این جا، ما در حال رایزنی با کنگره و با متحدان و شرکایمان بودیم. و حالا، از هفته گذشته — فکر میکنم تا امروز یک هفته شده — این پیشنهاد را روی میز گذاشتیم که تحت نظارت گروه ۱+۵ ما حاضر خواهیم بود وارد دیپلماسی شویم و در کنار نزدیکترین متحدان و شرکایمان وارد رایزنی مستقیم با ایران شویم.
پرسش: ند، می‌توانم در اینجا یک نکته را مطرح کنم؟ شما دائما می‌گویید که ایران قبل از ماه می ۲۰۱۸ به برجام کاملا پایبند بود، اما تماما این گونه نبوده چون بنا به توافق، اگر ایران به هر دلیلی پایبندی را کنار می‌گذاشت، راه هایی وجود داشت که از آن طریق به پایبندی بازگردند. بنابراین، در حقیقت، موارد متعددی از عدم پایبندی، یا اگر بخواهیم بدون ارفاق بگوییم، موارد متعددی از نقض توافق، مخصوصا در رابطه با تولید و ذخیره آب سنگین، وجود داشت. و وقتی آنها از حد مجاز تولید و ذخیره آب سنگین فراتر رفتند، آمریکا و دیگر کشورها قدم پیش گذاشتند و آب سنگین فراتر از حد مجاز را از ایران خریداری کردند؛ یعنی اگر آنها توافق را زیر پا می‌گذاشتند، در واقع در ازای این کار پول دریافت می‌کردند. بنابراین…
آقای پرایس: مَت، نکته عجیب و کنایه‌آمیز قضیه در این است که با نبودن آمریکا در برجام، ما دیگر نمیتوانیم از این راه درمان بهره ببریم. ما…
پرسش: یعنی شما دیگر نمی‌توانید به ایرانی‌ها به خاطر نقض توافق پول بدهید؟
آقای پرایس: نه نمیتوانیم. ما نمیتوانیم به کمیسیون مشترک رجوع کنیم…
پرسش: نه، اجازه بدهید، صبر کنید. شما می‌گویید…
آقای پرایس: ما نمیتوانیم مسئله را به کمیسیون مشترک ارجاع دهیم و به روشنی بگوییم که ما فکر می‌کنیم ایران برجام را نقض کرده. ببینید، دوباره توجه شما را به این نکته جلب میکنم که ما به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و مدیرکل آژانس اطمینان و اعتماد کامل داریم. آژانس در زمان اجرای کامل برجام و زمانی که ایران از آن پیروی میکرد ابراز اطمینان کرد که که ایران به محدودیت‌ها پایبند است.
اینها موضوعات ساده‌ای نیستند و می‌دانم شما به برخی از این موضوعات فنی اشاره می‌کنید. اما آژانس — البته من قطعا نمی‌خواهم از جانب آنها صحبت کنم — اما گمان میکنم اگر بروید و از آژانس بپرسید، به شما خواهند گفت که از پایبندی ایران به توافق راضی بودند. ایران به توافق پایبند بود. مهمتر اینکه ایران به صورت دائم و قابل راستی‌آزمایی از دستیابی به سلاح هستهای بازداشته شده بود. این چیزی است که ما به دنبالش هستیم.
پرسش: شما می‌توانید بگویید مسائل فنی در میان است، اما تمامیت توافق حول محور مسائل فنی می‌چرخید، اینطور نیست؟ بازرسی‌ها…
پرایس: کلیت توافق حول محور…
پرسش: بنابراین…؟
پرایس: حول محور یک اصل ساده می‌چرخید.
پرسش: بله، بله، من…
پرایس: ایران به صورت دائم و قابل راستی‌آزمایی از دستیابی به سلاح هستهای بازداشته شده بود.
پرسش: به نظر می‌رسد انگار شما ناراحت هستید که نمی‌توانید به ایران پول بدهید تا بعد از نقض توافق به پایبندی به آن برگردد…
آقای پرایس: مَت، من چنین حرفی نزدم. این حرفی است که از زبان شما بیان شده. بله، کایلی؟
پرسش: در خاتمه این بحث، آیا شما از آخر هفته تا الان گزارشی از آژانس دریافت کرده‌اید؟
پرایس: ما آخرین گزارش سه‌ماهه آژانس در مورد ایران را دیده‌ایم. این گزارش از دسترس عموم خارج است تا زمانی که هیئت [حکام] آژانس تصمیم بگیرد که می‌تواند به صورت علنی منتشر شود. بنابراین وارد جزئیات آن نمی‌شوم.
پرسش: بسیار خب، و حالا می‌توانیم به موضوع عربستان سعودی بپردازیم؟
پرسش: فقط یک سوال دیگر در مورد ایران؟
پرایس: حتما!
پرسش: “کانر” نسخه‌ای از همین سوال را دیروز در رابطه با کره جنوبی پرسید. شما در رابطه با دارایی‌های ایران به متحدان آمریکا و کشورهای دیگر چه پیامی منتقل می‌کنید؟ آیا ایالات متحده به آزادسازی دارایی‌های بلوکه‌شده ایران اعتراض می‌کند؟ آیا ایالات متحده از این اقدام حمایت می‌کند؟
پرایس: خب، در رابطه با کره جنوبی، در حال حاضر چیز جدیدی برای اعلام کردن نداریم. دولت کره جنوبی به روشنی اعلام کرده که یک میلیارد دلار مورد بحث را آزاد نکرده و در اختیار ایران قرار نداده. ما کماکان در حال رایزنی با کره جنوبی هستیم. فکر میکنم وزارت خارجه کره در این باره بیانیه‌ای منتشر کرده و روشن ساخته که دارایی‌های بلوکه‌شده ایران در کره جنوبی تنها پس از رایزنی و مشورت با ایالات متحده آزاد خواهد شد. کره جنوبی برای ما یک شریک حیاتی است. کره جنوبی نقشی حیاتی در پیاده‌سازی تحریم‌ها نه تنها در مورد ایران بلکه همچنین البته در مورد کره شمالی ایفا می‌کند.
پرسش: بنابراین شما با آزادسازی دارایی‌های ایران توسط آنها مشکلی ندارید؟
آقای پرایس: ببینید، اینها مسائلی هستند که ما می‌خواهیم در قالب دیپلماسی مورد بحث قرار دهیم، نه با ژست‌گیری و در چهارچوب صحبت از پشت تریبون. به همین خاطر یک هفته پیش این پیشنهاد را روی میز گذاشتیم که با شرکایمان در گروه ۱+۵ در دیپلماسی شرکت کنیم.
پرسش: آیا قصد دارید دوباره از عمان به عنوان کانالی برای گفتگو با ایرانی‌ها استفاده کنید؟
آقای پرایس: در این زمینه چیزی وجود ندارد که به اطلاع شما برسانم. اگر در ادامه امروز اطلاعاتی داشته باشیم شما را در جریان می‌گذاریم. در رابطه با زمان‌بندی و کانال‌های ارتباطی برای گفت‌وگوهای بالقوه با ایران در چهارچوب ۱+۵، درمورد همه اینها باید تصمیم‌گیری شود. اطلاعات بیشتری در این زمینه برای شما ندارم. واضح است که عمان در گذشته نقش مهمی ایفا کرده. ما از این بابت سپاس‌گزاریم. اما در این مورد اطلاعات جدیدی برای به اشتراک گذاشتن با شما ندارم.
بله؟
پرسش: می‌توانم خیلی سریع سوالی در ادامه موضوع ایران بپرسم؟
پرایس: بله، بسیار خب.
پرسش: عذر می‌خواهم. اما گزارشی به تازگی منتشر شده مبنی بر اینکه ایالات متحده و اسرائیل قصد دارند یک کارگروه راهبردی در رابطه با ایران برای بحث در مورد موضوعات اطلاعاتی مجددا تشکیل دهند و اولین دیدار این کارگروه ممکن است در چند روز آینده انجام بگیرد. در این رابطه نظری دارید؟
پرایس: به طور مشخص در این مورد نظری ندارم. به طور گسترده‌تر توجه شما را به این نکته جلب میکنم که این دولت و رئیس‌جمهور بایدن به امنیت اسرائیل تعهدی آهنین دارند. شما البته می‌دانید که در زمان معاونت رئیس‌جمهوری، آقای بایدن نقش مهمی در مذاکرات منتهی به تفاهم‌نامه کمک‌های امنیتی در سال ۲۰۱۶ ایفا نمودند، که در آن زمان و حتی همچنین تا امروز، بزرگترین تعهد در زمینه ارائه کمک‌های امنیتی در تاریخ آمریکا است. مطابق مفاد این تفاهم‌نامه ۳۸ میلیارد دلاری که در سال ۲۰۱۶ به امضای ایالات متحده واسرائیل رسیده، ما برای اسرائیل ۳.۳ میلیارد دلار درسال کمک مالی در برنامه کمک‌های مالی نظامی خارجی و ۵۰۰ میلیون دلار در سال برای برنامه‌های همکاری در زمینه دفاع موشکی برای یک دوره ۱۰ ساله اختصاص داده‌ایم که به این ترتیب است که به مجموع معادل ۳۸ میلیارد دلار می‌رسیم.
دولت بایدن و هریس به تعهدات ذیل تفاهم‌نامه سال ۲۰۱۶ بدون تزلزل پایبند خواهد بود و همچنین در رابطه با چالش‌های مشترک برای هماهنگی با متحدان و شرکا به منظور بازدارندگی در برابر ایران و مقابله با فعالیت‌های بی‌ثبات‌کننده ایران و تاثیر مخرب آن در منطقه دست به اقدام خواهیم زد. شکی نباید وجود داشته باشد که اسرائیل می‌تواند روی ایالات متحده حساب کند و ما مطابق با قوانین ایالات متحده به برتری کیفی نظامی اسرائیل کماکان متعهدیم. بنابراین همین طور که پیش می‌رویم، البته هماهنگی نزدیک [میان آمریکا و اسرائیل] وجود خواهد داشت.
پرسش: سوالی در ادامه همین موضوع…آقای بلینکن در مورد رایزنی با سعودی‌ها و اسرائیلی‌ها در رابطه با سیاست‌گذاری در قبال ایران صحبت کردند. این رایزنیهای نزدیک، از جمله رایزنی‌هایی که می‌تواند در این کارگروه راهبردی که قبلا هم وجود داشته انجام بگیرد، چقدر برای استراتژی شما در قبال ایران حائز اهمیت است؟
پرایس: خب، رایزنی با متحدان و شرکای ما برای استراتژی ما در قبال ایران بسیار حائز اهمیت است.
پرسش: اما مخصوصا برای اسرائیل، چون پای منافع اسرائیل در میان است…
پرسش: در هر صورت، مخصوصا از آنجا که اسرائیلی‌ها در مورد عدم پیروی از استراتژی شما و در واقع خطرات بازگشت به برجام صحبت کرده‌اند، آیا این مساله به طور مشخص در شکل‌گیری استراتژی شما حائز اهمیت است؟
پرایس: خب، ما متعهد شده‌ایم که با متحدان و شرکای خود، از جمله در منطقه، رایزنی و مشورت کنیم. البته گروه ۱+۵ هیئتی بوده که در نهایت به برجام جامه عمل پوشانده. اما البته همانطور که اشاره کردید کشورهایی در منطقه هستند که متحدان نزدیک ایالات متحده بوده و پای منافعشان در میان است و اسرائیل یکی از این کشورها است. به همین دلیل ما متعهد شده‌ایم که با شرکای اسرائیلی خود رایزنی کنیم. شما این را در تماس‌های آقای بلینکن با وزیر خارجه اسرائیل، آقای اشکنازی، دیدید. شما البته دیدید که رئیس‌جمهور شخصا با نخست‌وزیر نتانیاهو صحبت کردند. این همکاری و هماهنگی نزدیک در سطوح متعددی در حال انجام است.
بله، بفرمایید…
پرسش: در رابطه با ایران، می‌خواستم بدانم اطلاعات جدیدی در رابطه با مذاکره برای آزادی شهروندان آمریکایی که در ایران گروگان گرفته شده‌اند برای ما دارید؟ آیا شما قصد دارید آزادی این افراد را به عنوان بخشی کلیدی در سیاست خود در قبال ایران قرار دهید؟
پرایس: متوجهم. متوجهم. در رابطه با شهروندان آمریکایی که به ناحق در ایران بازداشت شده‌اند، ما هیچ اولویتی بالاتر از بازگشت ایمن و سریع این افراد به کشور نداریم. پیام قاطع ما آن طور که فکر میکنم به ایرانی‌ها هم گفتیم این است که ادامه بازداشت و حبس ناعادلانه و نادرست این افراد برای ما قابل قبول نیست. بازگشت ایمن این افراد به موطن خود یک اولویت مهم برای این دولت است.
از مشاور امنیت ملی، آقای سالیوان، شنیدید که در روز یکشنبه آخر هفته گفتند آمریکا این پیام را به ایرانی‌ها منتقل کرده. در رابطه با این موضوعات — مساله هستهای و بازگشت ایمن آمریکایی‌هایی که ناعادلانه و به ناحق در حبس‌اند — ببینید ما نمی‌خواهیم سرنوشت آنها را به یک مساله پیچیده و چالش‌برانگیز که ممکن است بیشتر به درازا بکشد گره بزنیم. ما می‌خواهیم این مساله را روشن کنیم که بازگشت ایمن این افراد به موطن شان برای ما یک اولویت فوری است و همانطور که مشاور امنیت ملی هم گفته‌اند، ما این موضع را برای خود ایرانی‌ها هم کاملا روشن کرده‌ایم.
برای مشاهده محتوای اصلی: (https://www.state.gov/briefings/department-press-briefing-february-24-2021/)
این ترجمه‌ها جهت رفاه خواننده ارائه شده‌اند و فقط باید متن اصلی انگلیسی را معتبر دانست.