رویدادهای تاریخی پرواز شماره ۱۷ هواپیمایی مالزی وزارت امور خارجه ایالات متحده
دفتر سخنگو
گزاره‌برگ
۲۰ ژانویه ۲۰۲۲
روسیه طی سالیان متمادی مجموعه‌ای از روایت‌های نادرست را به وجود آورده است و اکوسیستم انتشار اطلاعات نادرست و تبلیغاتی آن مدام این روایت‌ها را در فضای اطلاعاتی جهان تزریق می‌کند. این روایت‌ها مانند یک الگو عمل می‌کنند؛ الگویی که کرملین را قادر می‌سازد این روایت‌ها را به گونه‌ای که همیشه یک چیز – یعنی بی‌اعتنایی کامل به حقیقت – در آن تکرار شود تنظیم کند. این، محیط اطلاعاتی لازم برای حمایت از اهداف سیاستگزاری روسیه را به وجود می‌آورد.
نهادهای نظامی و اطلاعاتی روسیه در سراسر اکوسیستم انتشار اطلاعات نادرست و تبلیغات روسیه – شامل عملیات شریرانه در رسانه‌های اجتماعی، استفاده از رسانه‌های نیابتی آشکار و پنهان آنلاین، تزریق اطلاعات نادرست در برنامه‌های تلویزیونی و رادیویی، و میزبانی کنفرانس‌هایی برای تأثیرگذاری بر شرکت‌کنندگان با این هدف که به دروغ باور کنند اوکراین، و نه روسیه، در قبال تنش‌های افزایش یافته در منطقه مقصر است، و نیز بهره‌برداری از عملیات سایبری برای تخریب وجهه رسانه‌ها و اجرای عملیات‌های هک و انتشار – در این فعالیت‌ها دخیل هستند.
در این جا پنج موضوع اصلی و تکرارشونده انتشار اطلاعات نادرست توسط روسیه آمده است. کرملین در حال حاضر تلاش می‌کند که با تنظیم آنها، فضای اطلاع‌رسانی را با روایت‌های دروغ درباره اقدامات خود در اوکراین پر کند.
موضوع شماره ۱: «روسیه یک قربانی بی‌گناه است»
مقامات دولت روسیه به دروغ روسیه را به عنوان یک قربانی همیشگی به تصویر می‌کشند و اقدامات تهاجمی آن را یک واکنش اجباری به اقدامات ادعایی ایالات متحده و هم‌پیمانان و شرکای دموکراتیک ما معرفی می‌کنند. روسیه برای پیشبرد این ادعاها و در تلاش برای نشان دادن واکنش به یکی از برچسب‌های مورد علاقه خود، یعنی «روس‌هراسی»، متوسل می‌شود. پس از حمله روسیه به اوکراین در سال ۲۰۱۴ دولت روسیه و رسانه‌های تحت کنترل دولت و فعال در امر انتشار اطلاعات نادرست، هر کسی را که اقدامات روسیه را زیر سوال می‌برد به روس‌هراس و بیگانه‌هراس بودن متهم کردند.
برای نمونه، روسیه ادعا می‌کند که واکنش منفی جامعه بین‌المللی به تهاجم آن به یک کشور مستقل، صرفاً به دلیل هراس و نفرت مردم از روسیه بود. اما نمودار زیر نشان می‌دهد که روس‌هراسی تا قبل از هجوم ارتش روسیه به اوکراین، مسئله نگران‌کننده جدی برای وزارت خارجه روسیه یا رسانه‌های دولتی منتشرکننده اطلاعات نادرست نبود. ادعاهای «روس‌هراسی» در طیفی از موضوعات هم‌چنان ادامه دارد و هر زمان که دولت روسیه می‌خواهد نقش قربانی را ایفا کند – در حالی که در واقعیت خودش متجاوز است – این ادعا به کار گرفته می‌شود.
نموداری که موارد به کارگیری واژه‌های «روس‌هراسی» و «روس‌هراس» توسط وزارت خارجه روسیه، اسپوتنیک، و راشاتودی، طی سال های ۲۰۰۱ تا ۲۰۱۷ را نشان می‌دهد. (منبع: DFRLab )
موضوع شماره ۲: تجدیدنظرطلبی تاریخی
زمانی که تاریخ با اهداف سیاسی کرملین همسو نیست، مقامات دولتی روسیه و صداهای نیابتی آنها با انکار رویدادهای تاریخی یا تحریف روایت‌های تاریخی می‌کوشند چهره مطلوب‌تری را از روسیه به تصویر بکشند و به دستورکار داخلی و ژئوپلیتیکی آن خدمت کنند. برای نمونه، پیمان عدم تجاوز ۱۹۳۹ میان اتحاد جماهیر شوروی و آلمان نازی، که به پیمان «مولوتوف-ریبنتروپ» نیز مشهور است و در تسریع جنگ جهانی نقش داشت، برای رژیم پوتین از نظر سیاسی خوشایند نیست. پوتین در سال ۲۰۲۰، در تلاش برای به حداقل رساندن [اهمیت] و منطقی جلوه دادن تصمیم استالین در همسو شدن با هیتلر، نسخه تحریف‌شده‌ای از آغاز جنگ جهانی دوم را منتشر کرد که نقش شوروی را کمرنگ جلوه می‌داد و تقصیر جنگ را بر عهده دیگر کشورها می‌گذاشت. روسیه اغلب این اقدام را یک گام فراتر می‌برد و به کسانی که با نسخه تحریف شده آن از تاریخ موافق نباشند، برچسب نازی یا هوادار نازی‌‌ها بودن می‌زند.
کرملین همچنین همین فرمول را درباره تاریخ کشور شدن اوکراین، رفتار ناتو در زمان فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، سیستم زندان‌های گولاگ [شوروی]، قحطی در اوکراین معروف به هولودومور ، و بسیاری از رویدادهای دیگر که در آنها اقدامات کرملین در تاریخ به نفع اهداف سیاسی کنونی آن نیست، به کار می‌بندد.
موضوع شماره ۳: «فروپاشی تمدن غرب قریب‌الوقوع است»
روسیه این ادعای نادرست را که «تمدن غرب به دلیل تلاش برای تضمین ایمنی و برابری دگرباشان و ترویج مفاهیمی مانند برابری زنان و چندفرهنگی بودن، در حال فروپاشی است و از ارزش‌های سنتی دور شده است» مطرح می‌کند.
نابودی تمدن غرب یکی از قدیمی‌ترین موارد اطلاع‌رسانی نادرست روسیه است. ادعاهای [روسیه] در رابطه با «غرب در حال زوال» از قرن نوزدهم مستند شده است .
این روایت اطلاع‌رسانی نادرست مبتنی بر «ارزش‌ها» مفاهیم تعریف‌نشده‌ای – از جمله «سنت»، «ارزش‌های خانوادگی»، و «معنویت» – را مطرح می‌کند. روسیه ادعا می‌کند که سنگر به اصطلاح «ارزش‌های سنتی» و نقش‌های جنسیتی است و به عنوان یک وزنه تعادل اخلاقی در برابر «انحطاط» ایالات متحده و کشورهای غربی عمل می‌کند. برای نمونه، رئیس‌جمهوری پوتین ادعا کرده است که غرب عملاً مفاهیم «مادر» و «پدر» را لغو کرده و «والد ۱ و ۲» را جایگزین آنها کرده است. در همین حال لاوروف، وزیر امور خارجه، نوشته است که دانش‌آموزان غربی «در مدرسه یاد می‌گیرند که عیسی مسیح دوجنسگرا بود.»
موضوع شماره ۴: «جنبش‌های مردمی انقلاب‌های رنگی مورد حمایت ایالات متحده هستند»
برای کرملین پذیرش این موضوع که همه افراد باید از حق انسانی آزادی بیان برخوردار باشند و دولت باید در برابر مردمش پاسخگو باشد دشوار است. روسیه، ایالات متحده را به تحریک خیزش‌ها یا طراحی «انقلاب‌های رنگی» در گرجستان، قزاقستان، جمهوری قرقیزستان، مولداوی، اوکراین، و سراسر خاورمیانه و آفریقا متهم کرده است. اگر یک جنبش مردمی دموکراسی‌خواه و اصلاح‌طلب باشد و با منافع ژئوپلیتیکی روسیه همسو نباشد، کرملین اغلب مشروعیت آن را مورد حمله قرار می‌دهد و مدعی می‌شود که ایالات متحده مخفیانه در پس آن قرار دارد. این اتهامات بی‌پایه اغلب سازمان‌های جامعه مدنی محلی و بین‌المللی و نیز رسانه‌های مستقلی را که موارد نقض حقوق بشر و فساد را فاش می‌کنند، هدف قرار می‌دهد . کرملین می‌خواهد منکر آن شود که مردم در کشورهای همسایه می‌توانند از عاملیت، کرامت، و آرمان‌های مستقل برای دفاع از خود برخوردار باشند، درست همان‌گونه که این ویژگی‌ها را از مردم روسیه دریغ می‌کند.
موضوع شماره ۵: واقعیت همان چیزی است که کرملین می‌خواهد
هر زمان که حقیقت به نفع روسیه نباشد، کرملین مکرراً تلاش می‌کند واقعیت‌های دروغین متعددی را به وجود آورد و سردرگمی‌هایی را وارد محیط اطلاع‌رسانی کند. مقامات روسیه استدلال‌هایی را که غالباً به عمد گیج‌کننده هستند، ارائه می‌دهند. این استدلال‌ها برای این طراحی شده‌اند که سعی کنند نوک پیکان سرزنش‌ها را از نقش دولت روسیه دور کنند، حتی اگر برخی از روایت‌ها با روایت‌های دیگر متناقض باشند. با این حال ارائه چندین روایت ضد و نقیض می‌تواند به مرور زمان به تکنیکی با هدف ایجاد سردرگمی و دلسردی از هر گونه پاسخگویی تبدیل شود. دیگر مؤلفه‌های اکوسیستم‌های اطلاع‌رسانی نادرست و تبلیغات روسیه، مانند سوء‌استفاده از رسانه‌های منتشرکننده اطلاعات نادرست که با بودجه دولتی اداره می‌شوند و نیز استفاده از رسانه‌های اجتماعی به عنوان جنگ‌افزار، به ترویج چندین روایت دروغین کمک می‌کنند.
به عنوان مثال، برای جهان روشن بود که روسیه تلاش کرد با استفاده از گاز اعصاب نوویچوک سرگئی اسکریپال، افسر سابق اطلاعات نظامی روسیه، و دخترش یولیا را در روز ۴ مارس ۲۰۱۸ در سالزبری انگلستان ترور کند. به گفته مؤسسه سیاست‌گذاری در کینگز کالج لندن، راشاتودی و اسپوتنیک، رسانه‌های تحت اداره و تأمین مالی [دولت] روسیه، در ۷۳۵ مقاله، ۱۳۸ روایت جداگانه و متناقض را منتشر کردند.
روسیه از همین تکنیک، یعنی انباشته کردن فضای اطلاع‌رسانی با ادعاهای دروغین متعدد، در پی وقوع رویدادهای دیگر – مانند سرنگونی پرواز شماره ۱۷ هواپیمایی مالزی و حمله روسیه به گرجستان در سال ۲۰۰۸ و ادامه اشغال آن – برای منحرف کردن تمرکز گفت‌وگوها درباره نقش خود در این رویدادها استفاده کرده است. هدف باز هم ایجاد سردرگمی و منحرف کردن دیگران و دستکاری در حقیقت به منظور تطبیق دادن آن با منافع کرملین است.
برای مشاهده محتوای اصلی: https://www.state.gov/russias-top-five-persistent-disinformation-narratives/
این ترجمه‌ها جهت رفاه خواننده ارائه شده‌اند و فقط باید متن اصلی انگلیسی را معتبر دانست.